A GRUBU
On altı takım göz önüne alındığında bence en kötü iki takım, Kongo ve ev sahibi Ekvator Ginesi, bu grupta. Ekvator Ginesi’nin Tazemeta meselesi yüzünden diskalifiye edilmesine rağmen ev sahibi olması dolayısıyla turnuvada yer alacağını önceki yazılarda yazmıştım. Ekvator Ginesi, ev sahipliği dolayısıyla birinci torbadan turnuvaya dahil oldu. Kongo da elemelerin ikinci turunda Ruanda’ya kaybetmesine rağmen yine önceki yazıda anlattığım Dady Briori meselesi dolayısıyla kendisini eleme gruplarında buldu, fakat onlar Nijerya’yı altlarına alarak bileti kaptılar. Bu iki takım açısından verebileceğim pek fazla bir ayrıntı yok ama yine de bir şeyler yazayım.
Ekvator Ginesi, Gine Körfezi’nde eskinin İspanyol sömürgesi küçük bir ülke. Futbol adına pek bir kültürden de söz edilebileceğini sanmıyorum. Ülkenin futbol adına en büyük olayları 2012’de gelen Kadınlar şampiyonluğu, 2012’deki ev sahipliği ortaklığı ve Libya-Senegal galibiyetleriyle gelen çeyrek final. Futbolcu anlamında ise az tanınmış veya alt lig topçusu İspanyollar üstüne kurulu bir ekip. Önceden de yine para verilip getirilen Brezilyalılar, Kolombiyalılar vs. üstüne kurulu takımlarla temsil edildiler. Hatta, az sonra değineceğim Kongo’nun kurt hocası Le Roy bu takımdan “futbolun Birleşmiş Millerleri” diye bahsediyor. Kadrodaki en bilindik futbolcular Ivan Bolado, Javier Balboa ve kaptanlık vaadi+para vs. ile formayı giyen Emilio Nsue. Nsue, Ekvator Gineli bir babanın çocuğu. U 16-17-19-20-21 İspanyol millî. 2012 Olimpiyatları’na giden İspanya kadrosunda yer bulamayınca, para ve pazuband karşılığı Ekvator Ginesi ile anlaşıyor. İlk maçında Benin karşısında özel maçta 45 dakika kaptan olarak çıkıyor. Ardından 2014 Dünya Kupası Elemeleri’ndeki Yeşil Burun Adaları maçına yine kaptan çıkıp hat-trick yapıyor. Nsue’nin oynatılmasındaki bir uygunsuzluk dolayısıyla oradan da diskalifiye ediliyorlar, o ayrı. Neyse, takımın başında Bask teknik direktör Andoni Goikoextea’nın yerine Ocak ayında tekrar göreve getirilen Arjantinli Esteban Becker olacak. Becker, 2012’de kadınlarla şampiyonluk yaşayan hoca. Bir dönem ülkedeki tüm millî takımlara hocalık yapıyormuş, sanırım şimdi de öyle.
Ve Le Roy’un Kongo’su. Hoca’nın sekizinci finalleri olacak. Kongo ise 1972 şampiyonluğunun ardından 7. defa burada. Ruanda’ya penaltılara kaybetmesine rağmen 15 gün sonra gelen davetle gruplara kaldılar ve Nijerya’yı dışarı ittiler. Takımda bilindik isim sayısı yine az. Francis N’ganga, Delvin N’dinga, Prince Oniangue ve Malonga diyebiliriz, en azından benim gibi dar bütçe FM’cilerinin listelerinde yer bulmuş, en azından bir göz atılmış oyuncular bunlar.
Gelelim diğer iki ekibe; Gabon ve Burkina Faso.
2012’nin ev sahipliği ortağı ve çeyrek finalisti Gabon elemelerde C grubunu Burkina’nın üstünde ilk sırada geçti. Eski Porto’lu Jorge Costa ile buradalar. 2012’de Libreville’de çeyrek finallerde, Mali’ye kaybederlerken penaltılarda penaltı kaçıran tek isim olan Aubameyang şüphesiz takımın en büyük kozu olacak. Genellikle Avrupa’da top koşturan futbolcuları kadroda barındıran bir ekip. Gruplardan mağlubiyetsiz geldiler.
Burkina ise 2013’ün finalistiydi. Grubu aynı puandaki Nijerya’nın önünde tamamlayan Burkina Faso, finalde Nijerya’ya 1-0 ile kaybetmişti. Alain Traore’nin üç gol ile tamamladığı turnuvada, Bakary Kone ve Pitroipa turnuvanın takımında yer almıştı. Ek olarak Pitroipa tunruvanın en değerli oyuncusu seçilmişti. Paul Put ile turnuvaya gelen Burkina yine turnuvadaki eli-yüzü düzgün takımlardan. Gana, Fildişi veya Zambiya üçlüsünden biri turnuvanın ev sahibi olsaydı tabloya göre Burkina Faso birinci torbada yer alacaktı. Pitroipa yine formda, elemeleri 6 golle kapattı. Bakary Kone, Koffi, Nakoulma, Bance diğer önemli isimler olarak sayılabilir. Kadroda Nakoulma’ya ek olarak Türkiye’den Karabük forması giyen Abdou Razack Traore . Bakalım Aygırlar 2013’ü tekrarlayabilecekler mi?
B GRUBU
Burada işler biraz daha iyi. Bana göre en azından birbirine yakın takımlarla sürprize açık bir grup.
Buraların eski çocuklarından Zambiya 17. defa finallerde. 1974’te ikinciliğe ek olarak, 1993’teki uçak kazasının akabinde 1994’te de aynı dereceyi yapmış. Zambiya’yı tekrar gündeme taşıyan ise 2012 şampiyonluğu. Yarı finalde favorilerden Gana’yı eleyen ekip, finalde yine favorilerden Fildişi’ni penaltılarda geçerek kupaya uzanmıştı. Mweene, Sunzu, Mayuka ve Katongo turnuva takımına seçilmişti. Takımın başında şu anda o yılın şampiyonu Renard’ın ekibinden Hanour Janza var. Elemlerde F grubunu Yeşil Burun Adaları’nın ardında ikinci tamamlayarak turnuva biletini aldılar. Zambiya yine sessiz ve derinden işleri yürütmeye çalışacak. Kadroya baktığımızda 30 yaş ve üstündeki tek isim kaleci Mweene. 2012’de tunruvanın en iyi oyuncusu seçilen Katongo’nun kadroda olmadığını da düşünürsek kaptan o olacaktır. Takımda olmayacak diğer bilindik isimlere baktığımızda Collins Mbesuma, Jacob Mulenga dikkat çeken isimler. Turnuvada takımın en büyük kozları Rainford Kalaba ve şüphesiz Emmanuel Mayuka olacaktır.
Grubun diğer bir önemli takımı da Tunus. Tunus, bir Sahra ülkesi olarak Cezayir, Mısır, Fas ve Mali örneklerine benzer şekilde Avrupa’ya birçok futbolcu yollamış bir ülke. Türkiye’den de bir sürü Tunuslu futbolcu geçti. Bouazizi, Kaies, Jaziri, Khaled Fadhel, Ragued, Zoubeir Baya, Ali Zitouni şimdilik ilk aklıma gelen isimler. Fakat bu turnuvada lokal ligden 11 oyuncuyla bulunacaklar. Eski dost Leekens’in takımı elemeleri G grubunda zirvede tamamlayarak buraya geldi. Hamdi Kasraoui, Yassin Mikari, Anis ben Hatıra, Wissem ben Yahia, Oussama Darragi, Issam Jemaa gibi isimlere ek olarak sakat Sami Allagui kadroda yok. Abdennour, Youssef M’sakni, Yassine Chakoui, Chemiti, Saber Khalifa gibi isimlerle turnuvada iş yapabilecek takımlar arasındalar şüphesiz.
Ve Cape Verde. Yeşil Burun Adaları, ilk kez katıldığı 2013’te çeyrek final görerek dikkatleri üstüne çekmişti. Grupta Fas ve Angola’yı geçip aynı puanı aldıkları Güney Afrika’yla beraber çeyrek final yolunu tutmuşlar ama orada Gana’ya kaybetmişlerdi. Bu maç öncesi takımın o zamanki hocası Lucio Antunes’in yaptığı Mourinho goygoyu ise ilgiyi bu takıma kaydıran olaylardan biriydi. Kaptan Nando Neves turnuva on birinde yer almıştı. Elemelerin F grubundan, şimdi de aynı gruba düştükleri Zambiya ile birlikte rahat çıktılar ve zirvede yer alarak buraya geldiler. Takımda en bilindik oyuncular; Fernando Varela, Stopira, Babanco, Toni Varela, Platini ve Heldon denilebilir. Yine renk katma şansı olan bir ekip.
Gelelim grubun dördüncü torba takımı olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne. 16. defa burada yer alacak takım iki de şampiyonluğa sahip. Elemelerde Kamerun, Fildişi ve Sierra Leone ile beraber D grubunda yer aldılar. Fildişi’nin bir puan altında grubu üçüncü sırada tamamlayan Demokratik Kongo, en iyi üçüncü kontenjanıyla bileti aldı. Kalede renkli kişilik Muteba Kidiaba yer alacaktır. Bilhassa savunma yönünden zayıf gözükseler de orta sahada Makiadi, Mulumbu, ileri uçta Diormerci Mbokani ve Yannick Bolasie gibi isimlere sahipler.
C GRUBU
Bu gruptan beklentim büyük. Gana ve Cezayir bence şu an turnuvada en iyiler arasındaki iki takım, hatta belki de en iyi ikisi. Buna jenerasyon değiştiren Güney Afrika’yı ve her zaman parlak isimli kadrosuyla ve bilhassa patlayıcı forvetler zevk vaad eden ama turnuvada aradığını bir türlü bulamayan Senegal’i eklediğimizde şüphesiz insan beklentiye giriyor.
Afrika’nın şüphesiz en popüler takımlarından olan Gana 20. defa burada olacak. Nijerya ile berbaber dörder defa ile turnuva tarihinin en çok final gören iki takımından biri. Yine dörder şampiyonlukla Kamerun ile beraber bu alanda Mısır’ın arkasında yer alıyorlar. Üç defa da Dünya Kupası’na gidip 2010’da çeyrek final gördüler. Gana elemelerde E grubunu zirvede noktalamasına rağmen sıkıntıları olan bir takım. Bilhassa savunmadaki isimlerle güven vermeyen takım Acquah, Atsu, Agyemang-Badu, Acheampong, Wakaso, Ayew kardeşler ve şüphesiz Gana tarihinin en golcü oyuncusu Gyan Asamoah ile dikkat çekiyor. Kwarasey, Opare, Inkoom, Akaminko, Addy, turnuva öncesi kamp kadrosunda yer almadılar. Kwadwo Asamoah sakat, bizim çocuk Waris ve Schlupp ise kampta sakatlandılar ve final kadrosunda yoklar. Eskilerden Boateng, Essien, Muntari de kadroda olmayacak tanınmış isimlerden birkaçı. Her şeye rağmen turnuvadaki en önemli takımlardan biri olarak gösteriliyorlar ve Avraam Grant’ın Gana’sı en azından eksiklere rağmen oluşan kadroyla bunu hak ediyor.
Halilhodzic’in Cezayir’i son Dünya Kupası’nın en dikkat çeken takımlarından biriydi. Sonrasında Vahid Hoca Trabzonspor’a geldi ve Medjani-Belkalem ikilisini şehre getirdi. Trabzonspor Mustafa Reşit Akçay döneminden beri peşinde olduğu takımın gözdelerinden forvet Slimani için de girişimlerde bulundu fakat Dünya Kupası sonrası onu takıma katmak çok zorlaşmıştı ve nitekim bu transferde hedefe ulaşılamadı. Vahid Halilhodziç’in ikinci Trabzon macerası da noktalandı fakat Cezayirliler Trabzonspor’da takımın önemli parçaları konumundalar. Cezayir de Avrupa’da çok futbolcu vatandaşı olan bir Sahra ülkesi. Hatta Zidane ve Benzema örneklerinde de görüleceği üzere Cezayir asıllı bilhassa Fransız yıldızlar herkesin malûmu. 4 defa Dünya Kupası’na katılan Cezayir, 14 defa ile AFCON’un tecrübeli takımlarından. 1990 ise tek AFCON şampiyonlukları. Elemerde B grubunu 5 galibiyete karşılık tek mağlubiyle Mali’nin önünde rahat şekilde zirvede tamamladılar. Yacine Brahimi bu turu 3 golle geçti ve takımın en dikkat çeken isimi oldu şüphesiz. Geçtiğimiz günlerde de CAF 2014’ün gelecek vaaden yeteneği ödülünü aldı zaten. Takımdaki isimleri ve yapabileceklerini tek tek saymaya gerek yok. Bana göre Afrika’nın en derli toplu takımı konumundalar şu anda. Turnuvada yer alamayacak isimlere baktığımızda Adlen Guideoura, Mehdi Mostefa, Ryad Boudebouz, Nabil Ghilas gibi isimler göze çarpıyor. Mehdi Abeid ve herkesin malûmu üzerine hamstring sakatlığı geçiren futbolcumuz Essaid Belkalem de turnuvada sakatlık dolayısıyla olmayacaklar. Gourcuff ve oyuncuları şüphesiz Halilhodzic’in mirasını daha yukarıya taşımak isteyecekler.
Ve Senegal! 2002 Seul’de Fransa’ya attıkları şamar, çeyrek finalde Osaka’da Davala’nın ortasına İlhan’ın efsane vuruşu, Yalçın Çetin, Ömer Üründül ve pek tabii Şenol Hoca! Ve sonrasında sanırım sadece benim hatırladığım “kalezileri silva ilhan’ı kabus gördi” şeklindeki abuk şarkı. Golü dün gibi hatırlıyorum, cümle ev ahalisini ve bilhassa ağır adam babamı sevinçten havalara zıplarken gördüğüm çok nadir anlardan biriydi. Senegal her zaman sevdiğim bir takım oldu. Bunda şüphesiz Afrikalı yırtıcı forvet sevdamızın katkısı büyük. 2002’de katıldığı ilk ve tek Dünya Kupası’nda çeyrek final gören Senegal, 13. defa Uluslar Kupası’nda boy gösterecek. AFCON’da ise en büyük başarı 2002’deki final ve ikincilik. Her zaman ünlü oyuncuları kadrosunda bulundursalar da bir türlü Gana, Fildişi, Kamerun seviyesine çıkamadılar. 2015’e ise G grubunda Mısır ve Bostwana’nın önünde, Tunusla beraber rahat şekilde geldiler. Yine etkili forvetlere sahip olsalar da takımın kalanında dikkat çeken oyuncu sayısı çok sınırlı. Sow, Mame Biram Diouf, Papiss Cisse, Dame N’doye, Sadio Mane, Moussa Konate, Alain Girasse’ın forvet rotasyonu. Demba Ba, Diafra Sakho ve Oumar Niasse ise dışarda kalan forvetler. Diame, Drame, Issa Cissokho, Saviet turnuvada Senagal kadrosunda yer almayacak bilindik isimler olarak gösterilebilir. Kalede FM’deki evlatlarımdan Bouna Coundoul, Pape Souare, Lamine Sane, N’diaye, Kouyate ve tabii ki forvet hattı dolayısıyla Senegal turnuvada dikkatle takip edeceğim ekipler arasında. Cezayir ve Gana’yı geçebileceklerini sanmıyorum, o ayrı.
Gelelim tamamen değişen Güney Afrika’ya. Üç defa Dünya Kupası’nda yer alan Güney Afrika 2013’te bu turnuvanın ev sahibiydi. Uluslar Kupası’nda dokuzuncu kez yer alıyorlar ve ilk katılımları 1996’daki şampiyonluktan bu yana burada sonuca bir daha gidemediler. 2013’te AFCON’a ev sahipliği yapan Güney Afrika, çeyrek finallerde Mali’ye penaltılarla elendi. 2014’te Eprahim Mashaba’nın göreve gelişiyle değişim başladı. Kısmen değişen kadrosuyla Bafana Bafana A grubunu 3 galibiyet ve 3 beraberlikle zirvede tamamlarken takımın kalecisi ve kaptanı Senzo Meyiwa Ekim ayının sonlarında silâhla vurularak öldürüldü. Takım 3 Belçika Ligi ve 2 İngiltere Alt Ligler oyuncusu hariç tamamen yerel lig oyuncularından kurulu. 23 kişilik kadronun sadece 12 ismi 10 ve üzeri maçta millî forma giymiş.
D GRUBU
Sıra Constant’lı Gine ve Yatabare’li Mali’nin de bulunduğu D Grubu’nda.
Grupta ağır basan isimlerden Fildişi Sahili ile başlayalım. 2015 ile beraber 20. defa buralarda yer alacak olan Fildişi Sahili Uluslar Kupası’nın en tecrübeli ekiplerinden. Afrika’nın en popüler takımlarından biri, en tanınmış Afrikalı futbolculardan bazıları bu ülke vatandaşı. Turnuvaya birkaç farklılıkla da olsa genel olarak yin bilindik isimlerle geliyorlar. Zokora, Bamba, Boka, Dje Dje, Angoua, Gosso, Ya Konan, Sio kadroda yok, Drogba da bırakmıştı. Eskilerden Barry, Tiene, Kolo ve 2014’te Afrika’nın en iyi seçilen Yaya, Tiote, Gradel, Solomon Kalou, Gervinho, Lacina, Doumbia, son zamanların gözdesi Bony, Serge Aurier kadronun önemli isimleri. 1992’den beri şampiyonluk göremeyen Filler, 2006 ve 2012’de final yapmıştı. Tüm ülke gibi 2012’nin şampiyonu Herve Renard için de şampiyonluk gerçek dışı bir hedef değil.
Dokuzuncu defa burada yer alacak olan Mali turnuvada son yılların öneml takımlarından. 1972 finalisti takım, 1994’te, ev sahipliği yaptığı 2002’de ve ardından 2004’te yarı final gördü ve dördüncü tamamldı. Son iki turnuvada ise üçüncü oluyorlar. Cezayir ile beraber elemelerin B grubundan buraya düştüler. Orada karşılıklı birer maç kazanmışlardı. Takım yine bilhassa Fransa-Belçika civarında oynayan oyuncular ağırlıklı oluşuyor. Fousseni Diawara, Adama Tamboura, Drissa Diakite, Seydou Keita, Maiga ve bir diğer bizim çocuk Mustapha Yatabare takımda öne çıkan isimler.
Ve Kamerun! Yine Afrika’nın en popüler takımlarından biri olan, 7 defa Dünya Kupası’na katılmış Kamerun, AFCON’un da gediklilerinden biri. 17. defa Uluslar Kupası’nda olacak Kamerun, sonuncusu 2002’de gelen 4 şampiyonluktan sonra 2008 finali hariç başarı elde edemedi. Jenerasyonun büyük ölçüde değiştiği takımda Eto’o, Webo, Makoun, İdrissou gibi eski oyuncular yok. Alex Song millî takımı bıraktı. Bong, Assou-Ekotto, Dany, Joel Matip, Kana-Bıyık gibi oyuncular da seçilmedi. N’kolou, kaptan M’bia, Edgar Salli, Bedimo, Chedjou, Eyong Enoh, Kweuke, Moukandjo, Chupo-Moting ve Vincent Aboubakar önemli isimler. Elemelerde maç kaybetmeyen Aslanlar bakalım Volker Finke önderliğinde finallerde neler yapacak?
Ebola meselesinin odağındaki ülkelerden Gine D Grubunun son takımı. Salgından sonra iç saha maçlarını başka ülkelerde oynamak zorunda kalan Dussuyer’in Gine’si, Gana’nın ardından E grubundan bileti aldı. 11. defa burada olacaklar. Kalede İbrahima’nın kardeşlerinden Naby Yattara, , Florentin Pogba, Zayatte, Landel, bir diğer bizim çocuk Constant, İbrahima Conte, ileride bir diğer Yattara “Mohamed”, İbrahima Traore, İdrissa Sylla dikkat çeken birkaç isim. Ebola salgını sonrası gelecek bir başarı şüphesiz büyük moral olur.