Trabzonspor 1974-75 sezonunda Birinci Lig’e çıkmıştır. Şampiyon olduğu sezonlar şöyledir:
1975-76
1976-77
1978-79
1979-80
1980-81
1983-84
Trabzonspor’un arka arkaya şampiyonluklar yaşadığı bu yıllar aynı zamanda Türkiye’deki gelir dağılımının en eşit olduğu, ortadirek ve alt tabakanın en güzel zamanlarını yaşadığı yıllardır.
Özellikle 1980-81 yani ihtilal olan yıl İstanbul takımları tamamen dağılmıştır. O yıl galatasaray 5 puan farkla 3’üncü ve Beşiktaş 8 puan farkla 5’inci olmuştur. Fenerbahçe ise ligi, o yıl küme düşen Rizespor’la aynı puanla tamamlamış, avaraj puanı sayesinde ligde kalmıştır.
O yıllarda İstanbul takımları kupalarda da hiçbir varlık gösterememiş, kupa yarı finaline 4 Anadolu takımının kaldığı yıl gazetelerde, Anadolu takımları İstanbul takımlarının ruhuna fatiha okurken resmedilmiştir.
1984’ten sonra Türkiye ‘küçük Amerika’ olma yoluna girdi. Serpil Çakmaklı saçlı kadınlar, küçük Emrah bakışlı çocuklar, “Yalçın Nereye Koşuyor”, “Banker Kastelli” türü maceraların yılları başladı. işte ondan sonra ne Trabzonspor bir daha şampiyonluk görebildi ne de Anadolu takımları bellerini doğrultabildi.
Trabzonspor tesadüfen 6 kere şampiyon olmuş, Lazların (?) şaşırtmacalarıyla yıllarca şampiyon kalmış bir takım değil, bizatihi Anadolu’nun Türkiye’deki yerinin futbola izdüşümüdür.
Trabzonspor’un şampiyon olduğu yıllar aynı zamanda Türkiye’de “evsiz” kelimesinin anlamının bilinmediği, Hababam Sınıfı’yla, Tosun Paşa’yla Türk sinemasının zirvesine ulaştığı yıllardır.
Türk müziğinde kapı gıcırtısı sesli arabeskçilerin ya da boru sesli kadınların ya da tekerlemeden şarkı yapan zibidi popçuların değil Moğollar’ın, İlhan İrem’in, Barış Manço’nun, Cem Karaca’nın hakim olduğu yıllardır.
O yıllar, Türkiye’nin “yakında” mutlu günlere kavuşacağına inanılan, zengin fabrikatör Hulusi Kentmen’in oğluyla fabrika kızının birbirlerini sevebileceğine inanılan yıllardır. O yılları sadece Trabzonsporlular arıyorsa bunda bir yanlışlık var demektir.
__________________________________
¹Bu yazının fikri 1998 yılında, üniversitedeki ev arkadaşımla estirdiğimiz fikir fırtınasında çıkmış, yazıya dökmek 2005 yılında Ekşi Sözlük’te nasip olmuştur: http://beta.eksisozluk.com/entry/7056545. Yazı, Trabzonspor’un kazandığı son şampiyonluktan 6 yıl önce yazıldığı için 1984’ten sonraki şampiyonluktan bahsedilmemektedir.
² Şimdi bir analiz daha eklemek gerekirse bu düzelmeyi havuz sistemine bağlardım. Eskiden futbolun tüm hortumları İstanbul takımlarına akarken şimdi Anadolu takımlarına onun zekatını vermeleri bile saltanatlarının son bulması için yeterlidir. Bu, bir süreçtir ve Trabzonspor’un kupasını gasp etmekle, UEFA’ya 30 milyon Dolar ödemekle tersine çevrilemez. Bugün Trabzonspor olmazsa seneye Bursaspor şampiyon olur, başka yıl Eskişehir şampiyon olur. Futbol, çok para kazananları değil gelirini futbola harcayanları tutar.
³ Dipnot numaralandırmalarının yukarıda karşılıkları yoktur, boşuna aramayın. Artistlik olsun diye böyle yazasım geldi.
Hoş,değişik bir tespit olmuş ama ufak bir düzeltme yapmak gerekli sanırım. Vikipediye göre fenerbahçe kupada yarı finale yükselmiş, ligi de onuncu bitirmiş.
Fenerbahçe’yle ilgili kısmı düzelttim. Teşekkür ederim.
Yalnız buna benzer ilginç bir gerçek daha var, bahsi geçen sezonda Ankaragücü ikinci ligden katılıp kupayı kazanan ilk (ve sanırım tek) takım olmuş.